معنی شله ماش - جستجوی لغت در جدول جو

شاه مات. در اصطلاح بازی شطرنج نمایندۀ حالت مغلوب شدگی. کلمه ای است که دربازی شطرنج گویند یعنی شاه کشت شد و شاه مات شد. (از ناظم الاطباء). شکست سخت. مغلوب کامل:
هم از توست شه مات شطرنج بازان
تو را مهره زاده بشطرنج بازی.
ابوالطیب مصعبی (از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 384).
ایا وزیر همایون محترم که جهان
مسخّر عمل تست ازپی شه مات.
سوزنی.
بدان آمد که یک منصوبه بازد
که با پیلان بهم شه مات سازد.
نظامی.
چو میمردند میگفتند هیهات
کزین بازیچه دور افتاد شه مات.
نظامی.
- شه مات شدن، مات شدن شاه در بازی شطرنج:
جهان رختت همی برد و همی شه مات خواهی شد
اگر نه مدبری پس با جهان شطرنج چون بازی.
ناصرخسرو.
از اسب پیاده شو بر نطع زمین رخ نه
زیر پی پیلش بین شه مات شده نعمان.
خاقانی.
- شه مات کردن، مات کردن شاه کسی را در بازی شطرنج.
- ، مجازاً، مغلوب کردن: و هر منصوبه که شناخت میباخت تا شاهزاده را شه مات کند. (سندبادنامه ص 160).
، کنایه از نیست شدن و استیصال و شکست خوردن و باختن باشد. (آنندراج)

شاه مات. در اصطلاح بازی شطرنج نمایندۀ حالت مغلوب شدگی. کلمه ای است که دربازی شطرنج گویند یعنی شاه کِشت شد و شاه مات شد. (از ناظم الاطباء). شکست سخت. مغلوب کامل:
هم از توست شه مات شطرنج بازان
تو را مهره زاده بشطرنج بازی.
ابوالطیب مصعبی (از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 384).
ایا وزیر همایون محترم که جهان
مسخّر عمل تست ازپی شه مات.
سوزنی.
بدان آمد که یک منصوبه بازد
که با پیلان بهم شه مات سازد.
نظامی.
چو میمردند میگفتند هیهات
کزین بازیچه دور افتاد شه مات.
نظامی.
- شه مات شدن، مات شدن شاه در بازی شطرنج:
جهان رختت همی بُرد و همی شه مات خواهی شد
اگر نه مدبری پس با جهان شطرنج چون بازی.
ناصرخسرو.
از اسب پیاده شو بر نطع زمین رخ نه
زیر پی پیلش بین شه مات شده نعمان.
خاقانی.
- شه مات کردن، مات کردن شاه کسی را در بازی شطرنج.
- ، مجازاً، مغلوب کردن: و هر منصوبه که شناخت میباخت تا شاهزاده را شه مات کند. (سندبادنامه ص 160).
، کنایه از نیست شدن و استیصال و شکست خوردن و باختن باشد. (آنندراج)

لغت نامه دهخدا

شله کش

(شَ لَ کَ)

دهی است از دهستان چرداول بخش شیردان چرداول شهرستان ایلام. سکنۀ آن 150 تن. آب آن از چشمه. محصول عمده آنجا غلات و لبنیات است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)

لغت نامه دهخدا

خل ماش

(خُ)

نام گیاهی است که دانه های آن را بنشن نامند. (از یادداشت بخط مؤلف)

لغت نامه دهخدا

گله موش

(گُ لَ / لِ)

بیدمشک را گویند و عربان بهرامج خوانند. (برهان) (آنندراج) (الفاظ الادویه) (جهانگیری)

لغت نامه دهخدا

شاه مات

شه مات، ماتی در بازی شطرنج، (ناظم الاطباء)، اعلام مات شدن شاه، هنگامی که شاه شطرنج را مات کنند گویند: ’شاه مات’، یعنی شاه مات شده:
شطرنج ملک باخت ملک با هزار شاه
هر شاه را بلعب دگر شاه مات کرد،
عسجدی

لغت نامه دهخدا

شلماش

(شَ)

دهی از دهستان باسک بخش سردشت شهرستان مهاباد. سکنۀ آن 457 تن. آب آن از چشمه. محصول عمده آنجا غلات، توتون و مازوج. صنایع دستی زنان جاجیم بافی است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)

لغت نامه دهخدا

کله مار

(کَلْ لَ / لِ)

گونه ای قارچ که بدان فقع گویند. (فرهنگ فارسی معین). و رجوع به فقع شود

لغت نامه دهخدا

شاله مار

(لَ)

نام باغی است در کشمیر و همچنین باغی در لاهور و باغ دیگری در دهلی و این لفظ هندی است از شاله: بمعنی خانه و مار، بمعنی شهوت است پس معنی ترکیبی آن خانه شهوت باشد. و چون تفرج و تماشای باغات شهوت را برمی انگیزاند بمجاز بمعنی باغ استعمال یافته است. (از بهار عجم) (از آنندراج) (از ناظم الاطباء) :
ز باغ، زلف و رخ یار داده است فراغم
که سنبل سیهش کم ز شاله مار نباشد.
عبدالغنی (از بهار عجم)

لغت نامه دهخدا

شاه باش

شاباش در تداول عامه، سکه یا نقل که بر سر داماد و عروس نثار کنند، (از یادداشت مؤلف)، رجوع به باش شود

لغت نامه دهخدا

کله مار

(کَلْ لِ مُ سَ)

دهی از دهستان بالاست که در شهرستان نهاوند واقع است و 500 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)

لغت نامه دهخدا

تله موش

(تَ لَ / لِ)

آلتی برای گرفتار کردن موش. تله که برای گرفتن موش بکار برند. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). رجوع به تله شود

لغت نامه دهخدا